De wereldprimeur van de Energiebank

Bekwaam sprak met Peter de Raat en Leo Vliegenthart over de ontwikkeling, uitdagingen en de enorme potentie van deze wereldprimeur. Peter werkt via Bekwaam als projectmanager voor de Energiebank, Leo Vliegenthart is werkzaam als assetmanager bij RET en is de bedenker en innovator van dit baanbrekende concept.

Waarom een Energiebank?

Rotterdam-Zuid ontwikkelt zich in rap tempo, met de bouw van nieuwe wijken en het Feyenoord City-project. Deze uitbreiding leidt tot een forse toename van het aantal inwoners en bezoekers, waardoor de vraag naar openbaar vervoer sterk stijgt.

Leo, al meer dan 20 jaar werkzaam bij RET, vertelt: “De Energiebank ontstond uit de noodzaak om aan de groeiende vervoersbehoefte te voldoen zonder een kostbare uitbreiding van de energie-infrastructuur. In plaats van te investeren in extra gelijkrichterstations (red. een installatie die wisselstroom omzet in gelijkstroom. In het openbaar vervoer, zoals bij trams en metro's, wordt dit station gebruikt om de benodigde gelijkstroom te leveren voor de bovenleidingen waarmee de voertuigen worden aangedreven), die zowel ruimte als aanzienlijke financiële middelen vragen, creëerden we de Energiebank – een flexibele, schaalbare batterijoplossing die de traminfrastructuur op duurzame wijze van extra stroom voorziet. Tevens zorgt dit voor verlaging van de emissie uitstoot, wat past binnen het DTB programma van de gemeente Rotterdam.”

Hoe werkt de Energiebank?

De Energiebank is te vergelijken met een grote, verplaatsbare powerbank. Dat idee werd geboren toen Leo samen met collega’s begon te schetsen. “We zaten te tekenen en nadenken. We zochten naar een mobiele oplossing die geen complexe en kostbare ingrepen nodig had. Voor je telefoon heb je onderweg stroom in de vorm van een powerbank. Zou dat voor dit probleem ook werken? En toen was het idee geboren.”

Het systeem laadt zichzelf op via de bovenleiding van de tram en kan vervolgens stroom leveren op momenten van hoge vraag, zoals bij grote evenementen of drukke spitsuren. Leo legt uit: “Omdat de Energiebank geen vaste stroomaansluiting nodig heeft, kan hij makkelijk op verschillende locaties worden ingezet. Denk aan evenementen rond het stadion of tijdelijke versterking van de traminfrastructuur in drukke periodes. Deze mobiliteit zorgt ervoor dat we energie slimmer kunnen gebruiken en dat de stad minder belast wordt.”

Met zijn frisse blik en praktische aanpak wist Leo een probleem dat eerst onoplosbaar leek om te vormen tot een slim, werkbaar idee. Nu staat hij aan de wieg van een innovatie die niet alleen het openbaar vervoer in Rotterdam, maar misschien zelfs wereldwijd zal transformeren.

Met de Energiebank kan Rotterdam pieken in energieverbruik opvangen zonder de stad te belasten met zware infrastructuur. Dit is niet alleen kostenefficiënt, maar heeft ook een positief effect op de leefbaarheid en het stedelijke landschap. De technologie achter de Energiebank is uniek in zijn soort en biedt een toekomstbestendige oplossing voor energievoorziening. Door deze flexibele opzet kunnen de kosten en de milieu-impact aanzienlijk verlaagd worden. Dat draagt bij aan een duurzamer Rotterdam.

De rol van de projectmanager: flexibiliteit en ondernemerschap

Peter de Raat, aangesteld als projectmanager via Bekwaam, speelt een cruciale rol in dit innovatieve project. Maar zijn rol gaat verder dan standaard projectbeheer. Hij vertelt: “Innovatieve projecten zoals deze vereisen een andere aanpak dan traditionele bouwprojecten. Er zijn weinig vaste kaders en we werken zonder een strikt afgebakend plan. Dit vraagt om een flexibele, proactieve houding en een ondernemende mentaliteit. Mijn taak is om ervoor te zorgen dat het project soepel verloopt, ondanks de onvermijdelijke uitdagingen.”

Peter ziet zichzelf als de brug tussen verschillende stakeholders, zoals de gemeente en de technische teams. Bij dit soort projecten moet je creatieve oplossingen bedenken en krijg je te maken met onverwachte wendingen. “Je stuurt niet alleen op veiligheid en techniek, maar bewaakt ook de nieuwe ideeën en processen die het project uniek maken.”

Ondernemerschap en doorzettingsvermogen: de sleutel tot succes

Als zelfstandige projectmanager voelt Peter zich sterk verbonden met het project en de daarbij behorende ambities. “Werken als zelfstandige betekent voor mij verantwoordelijkheid nemen en mezelf inzetten alsof het mijn eigen bedrijf is. Innovatieve projecten vragen vaak om snel schakelen, lobbyen en zelfs onderhandelen. Het komt voor dat je maanden moet wachten op een doorbraak, zoals bij onze vergunningsaanvraag bij de gemeente. Uiteindelijk lukte het omdat iemand het belang van ons project inzag en ons verder hielp. Je moet een ondernemende mentaliteit en doorzettingsvermogen hebben en bereid zijn om in jezelf te blijven investeren.”

Samenwerken en kennis delen binnen de OV-sector

Leo benadrukt dat de waarde van een projectmanager als Peter niet alleen ligt in de operationele begeleiding, maar ook in zijn strategische inzicht en vermogen om stakeholders te enthousiasmeren. “Innovatieve projecten hebben niet alleen technische expertise nodig, maar vragen ook om iemand die kan verbinden, samenwerken stimuleert en nieuwe netwerken opbouwt. Peter combineert technische kennis met de vaardigheden om duurzame relaties te bouwen. Dit is essentieel omdat de Energiebank niet alleen een lokale oplossing is, maar ook een model voor andere steden en landen.”

De voordelen van zelfstandig werken in complexe projecten

Voor Peter brengt het werken als zelfstandige binnen een complex project als dit een unieke dynamiek met zich mee. “Of mijn contract nu een jaar of tien jaar loopt, het gaat mij om de verantwoordelijkheid en betrokkenheid bij het project. Zelfstandigheid biedt mij de vrijheid om mijn eigen aanpak te volgen, met het vertrouwen van de opdrachtgever om het project te realiseren zoals ik dat voor ogen heb. Dit is wat mij zo aantrekt in dit soort projecten. Ik kan mijn stempel echt drukken op de uitkomst.”

Leo voegt daaraan toe: “Innovatie vraagt om mensen die buiten de vaste kaders durven denken. Peter is iemand die niet alleen uitvoert, maar ook meedenkt over de lange termijn. Dit maakt het verschil voor onze organisatie en het succes van de Energiebank.”

Een toekomstvisie: de Energiebank als exportproduct

Vandaag, op 2 december 2024, wordt de Energiebank officieel in gebruik genomen op de keerlus (red. een cirkelvormig stuk spoor aan het einde van een tramtraject waarmee de tram kan omkeren en de route in de andere richting kan hervatten zonder van rijrichting te veranderen) aan de Posthumalaan in Rotterdam. Deze bijzondere gelegenheid markeert de lancering van een wereldprimeur in duurzame energie voor het openbaar vervoer. De lancering van de Energiebank heeft al internationale belangstelling gewekt; steden als Barcelona en Berlijn volgen het project nauwgezet en zien mogelijkheden om dit innovatieve model ook buiten Nederland toe te passen.

Leo ziet veel potentie in de Energiebank: “Als de pilot succesvol blijkt, kunnen andere steden zowel in Nederland als daarbuiten dit model overnemen.” Voor Peter biedt dit project een spannend vooruitzicht: “Het is geweldig om als zelfstandige niet alleen het project op te zetten, maar ook bij te dragen aan de energietransitie binnen de OV-sector en te zien dat onze inspanningen ook buiten Nederland erkend worden.”